„Uwagi mi głównie brakuje i w ruchu lepiej pracuję”, czyli kilka słów o ADHD u dzieci i młodzieży.
ADHD jest wrodzonym zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, ujawniającym objawy w toku rozwoju dziecka. Diagnoza możliwa jest do postawienia dopiero po ukończeniu przez dziecko 6 roku życia, co nie oznacza jednak, że objawy nie występują wcześniej. Zdecydowana większość rodziców przyznaje, że ADHD u ich dziecka było zauważalne już w okresie niemowlęcym (wzmożona aktywność ruchowa, problemy z zasypianiem, większa płaczliwość, nerwowość). To co jest charakterystyczne dla ADHD, objawy muszą występować w każdym środowisku, w którym przebywa dziecko, czyli zarówno w domu, jak i w szkole. Występowanie ADHD u dziecka w wieku szkolnym wiąże się przede wszystkim z doświadczaniem przez dziecko trudności w zakresie koncentracji uwagi, przez co dzieci z ADHD najczęściej potrzebują poświęcać uczeniu się więcej czasu od reszty ich rówieśników.
Charakterystyka dziecka z ADHD:
- unika zadań, które wymagają wytężonego wysiłku umysłowego, ociąga się z ich wykonywaniem
lub ma z tym trudności, - ma kłopoty ze skoncentrowaniem się na zadaniach albo grze,
- wydaje się, że nie słucha, co się do niego mówi,
- nie stosuje się w pełni do instrukcji i nie kończy swoich zadań domowych, prac ani innych zajęć,
- ma problemy z zorganizowaniem swoich zadań lub zajęć,
- nie przejmuje się szczegółami, w pracach domowych lub podczas innych zajęć popełnia błędy wynikające z nieuwagi,
- łatwo zapomina o swoich codziennych czynnościach,
- gubi przedmioty niezbędne do pracy, wykonywania zadań lub innych zajęć,
- łatwo rozprasza je to, co się dzieje wokół niego,
- działa, jakby było napędzane motorkiem,
- biega, wspina się w miejscach, w których nie należy tego robić,
- mówi za dużo,
- ma problemy z czekaniem na swoją kolej,
- przerywa innym albo wtrąca się do rozmowy lub do zabawy,
- wierci się, macha nogami, kręci na krześle,
- nie zachowuje się spokojnie, choć je się o to prosi,
- odpowiada na pytanie, zanim ono zostaje zadane do końca.
Aby można było mówić o tym, że dziecko ma ADHD niezbędna jest diagnoza, którą najczęściej przeprowadza psycholog – diagnosta. Wynik diagnozy należy skonsultować u lekarza psychiatry dzieci i młodzieży, który ma możliwość wystawienia zaświadczenia lekarskiego niezbędnego do uzyskania dostosowań dla ucznia z ADHD w szkole oraz ewentualnie recepty na leki. Osobom z ADHD zalecana jest terapia psychologiczna, podczas której pracuje się nad nauczeniem się różnego rodzaju psychotechnik, mających na celu poprawę jakości życia. Na rynku farmaceutycznym są dostępne leki dla osób z ADHD, efekt ich działania jest silnie uzależniony od zarówno odpowiednio dobranej dawki, jak i predyspozycji danej osoby. Przyjmowanie leków zawsze powinno odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarza prowadzącego.
Wasze dziecko ma ADHD? Mamy dla Ciebie kilka pomysłów, dzięki którym wspólne życie będzie łatwiejsze, przez co i przyjemniejsze.
- zdobądźcie jak najszerszą wiedzę o ADHD, zmierzcie się z jego stereotypami i zbudujcie w Waszym dziecku świadomość jego neuroróżnorodnej natury,
- dostosujcie się do trudności Waszego dziecka, nie wińcie go za jego naturę, nie krytykujcie, nie osądzajcie,
- zadbajcie o siebie i swój związek – w rodzicielstwie, zwłaszcza z dzieckiem z ADHD na pokładzie, niezwykle ważne jest, by rodzice mieli przestrzeń wyłącznie dla siebie, kiedy mogą nie tylko ze sobą porozmawiać, ale też zadbać o siebie i podładować swoje wewnętrzne akumulatory,
- zadbajcie o spokojne, stabilne i uporządkowane otoczenie, bez nadmiarów bodźców,
- wprowadźcie stałe nawyki, plan codziennych aktywności – dzięki rutynie dziecku łatwiej będzie wykonywać codzienne obowiązki,
- pomóżcie waszemu dziecku się zorganizować – nauczcie je robienia list „to do”, używajcie pomocy wizualnych, piktogramów, dzielcie zadania na mniejsze części, pokażcie jak zorganizować przestrzeń do pracy, pomóżcie posprzątać biurko,
- opracujcie system motywacyjny i pamiętajcie, że dzieci z ADHD wyjątkowo szybko się nudzą, więc strategie zachęcania należy regularnie zmieniać,
- jasno określajcie czas aktywności, pracy i czasu wolnego,
- pomóżcie dziecku odkryć swoją pasję,
- zadbajcie o pomoc dla dziecka w uczeniu się – rodzice dzieci z ADHD często ucząc się z nimi szybko tracą cierpliwość, czym finalnie bardziej dziecku przeszkadzają, niż pomagają,
- nauczcie dziecko reguł życia w społeczeństwie – dzieci z ADHD żyją chwilą i często działają bezrefleksyjnie pod wpływem impulsu, warto tłumaczyć dziecku wprost związki przyczynowo-skutkowe, tłumacząc w jaki sposób ludzie reagują na określone zachowania,
- pomóżcie dziecku zbudować i utrzymać krąg przyjaciół,
- nie demonizujcie farmakoterapii – objawy ADHD udaje się zmniejszyć aż do 80% dzięki zastosowaniu właściwego leku.
RODZICE !!! UWAGA NA TO, CO WASZE DZIECKO MÓWIĄ O SOBIE !!!
- „jestem niegrzeczny”
- „jestem nieznośny”
- „jestem spóźnialski”
- „mam słomiany zapał”
- „jestem leniwy”
- „jestem powolny”
- „jestem gapą”
- „jestem paplą”
- „jestem do niczego”
Negatywny styl myślenia o sobie samym kształtuje się w odpowiedzi na częste upominanie, karanie, bądź porównywanie dziecka,a w konsekwencji przeradza się w niską samoocenę i niskie poczucie własnej wartości. U tej części dzieci w późniejszym okresie mogą rozwinąć się zaburzenia depresyjnej, lękowe bądź opozycyjno-buntownicze.
REAGUJCIE !!! NIE POZWÓLCIE DZIECKU NA BUDOWANIE NEGATYWNEGO OBRAZU SIEBIE !!!
Rodzicu !!! Pamiętaj, że zachowanie każdego z nas w dużej mierze wynika z tego, jak sami o sobie myślimy.
Najwłaściwszą strategią na poprawę relacji rodzic-dziecko jest stworzenie warunków, w których dziecko poczuje się ważne i docenione, co finalnie przełoży się na zmianę stylu myślenia – „jestem ważny dla rodziców”, „zależy im na mnie”. Jest to pierwszy krok w kierunku przywrócenia równowagi w rodzinie.
Bycie rodzicem dziecka z ADHD jest wyzwaniem, ale jest również:
- ciekawe – odkrywamy nowe sfery samorealizacji,
- urozmaicone – aktywnie spędzamy rodzinny czas,
- rozwojowe – uczymy się nowych podejść wychowawczych i stajemy się lepszą wersją siebie,
- zorganizowane – posiadanie dziecka z ADHD niejako wymusza na rodzicu konieczność wprowadzenia dobrej organizacji do życia codziennego,
- świeże – niemalże każdego dnia dzięki dziecku zyskujemy nowe spojrzenie na wiele spraw.